Denizli İlinin Buldan İlçesinde. Yenicekent Mahallesinde Menderes Nehri kenarında bir yamaca kurulmuştur. Denizli Merkeze olan uzaklığı yaklaşık olarak 36 kilometredir. Kentin konumu ile ilgili antik dönem tarihçilerin farklı görüşleri vardır. Herodotos Lydia sınırları içerisinde olduğunu söyler. Farklı bir görüş olarak Karia sınırları içerisinde olduğunu savunan antik yazarlar da vardır.
Tripolis Antik Kenti
Tripolis Antik Kentinin kuruluş tarihi ile ilgili kesin bilgiler henüz ulaşılamamıştır. Geçmişi Helenistik Döneme ait olduğu söylense de kuruluşunun Lidyalılar tarafından olduğunu belirten belgelere rastlanır. Helenistik Dönemde ilk kez Apollonia adıyla kurulan antik kent kısa sürede yerini Antoniopolis adına bırakır. İmparator Augustus Döneminde ise kentin ismi üç küçük yerleşimin oluşturduğu polis anlamına gelen kentin adı “Tripolis” olarak son kez değişir.
Lydia Bölgesinin sınır kentlerinden biri olan Tripolis Antik Kentinin jeopolitik ve stratejik anlamda önemli bir noktada konumlandığını gösteren birçok veri bulunur. Tripolis Antik Kentinin Lydia şehirleri arasında yer almasına rağmen Frigya ve Karia Bölgelerine ulaşımı sağlayan en önemli sınır, tarım ve ticaret merkezlerinden biridir. Bu özelliği onun önemini ortaya koyar. Lykos Ovası’nın büyük bir bölümünü kaplayan Tripolis Kenti Lykos Çayı’nın ile Menderes Nehri’nin taşıdı alüvyon topraklarla beslenir.
Tripolis Antik Kentinde yapılan kazı çalışmalarının sonucunda ulaşılmış 8 odalı mozaikli ev görülmeye değer niteliktedir. Evin giriş zemini renkli değerli taşlarla döşelidir. Oldukça iyi durumda olan ve görenleri hayrete düşüren ev koruma altındadır. Yetkililerin izniyle görülür. Roma dönemi evlerde duvarlarda asılı olan kuş figürleri göze çarpar bu da o zamanlar bu kuş türlerinin orada yaşadığını gösterir.
Kuruluş biçimiyle ve hakim olan şehircilik anlayışı ile bölgenin en Zengin kentleri arasında yer alır. Mimarisinde kullanılan yapıların Lydia Devleti’ne ait olmasına karşın Roma ve Bizans Dönemine ait özellikler taşır. Tripolis Antik Kenti milattan önce 2.yüzyıl sonları ile milattan sonra 1.yüzyıl ortalarına doğru birçok deprem ve savaşlar geçirmesiyle çok fazla tahrip olmuştur. Kent en ihtişamlı dönemini Roma Döneminde yaşar. Milattan sonra 1.yüzyılda yaklaşık olarak 60×45 metre ölçüleriyle odaların etrafını saran cadde ve sokaklardan oluşan ızgara tipine benzer bir planı vardır.
Tripolis Antik Kentinde yapılan araştırma çalışmaları sonucunda tespit edilen Tiyatro, Stadyum, Hamam, Gymnasium, Nymphaeum, Agora gibi kamu binalarının yanı sıra sivil mimariye ait yapı tipleri; antik dönemin insanlarının doğa, çevre, doğal kaynaklar, şehir planlaması, estetik ve mimariyle ilişkisini insanların çıplak gözle algılamasını sağlayan çok önemli bilgiler sunar.
Kentin ziyaret dönemleri yaz dönemi ve kış dönemi olarak 2 farklı şekildedir. Yaz dönemi 1 Nisan-1 Ekim arası saat 08.00 ve 19.00 arasındadır kış dönemi ise 1 Ekim-1 Nisan saat 08.00 ile 17.00 arasında olup Tripolis Antik Kente girişin ücretsiz olması ziyaretçileri daha cazip geldiğinden ilgi bir hayli fazla olur.
Tripolis Antik Kenti içindeki yapılar
- Tripolis Antik Tiyatrosu: Kentin merkezinde inşa edilmiştir. Araziye uygunluğu göze çarpar. Roma mimari tarzında üç bölümden oluşur.
- Tripolis Hamamı: Tiyatronun 200 metre batısında düzlük bir arazi üzerinde yer alır. Şehrin etrafını çevreleyen sur duvarlarının dışında bulunur. Duvarlarında kesme traverten kullanılarak inşa edilmiştir.
- Şehir Binası: 40×65 ölçülerinde olan şehir binası, hamamın yaklaşık olarak 200 metre güneyinde yer alır. Üst yapısı tamamen yıkıldığından görülmez. Duvarları geniştir. Bu yapıda da Roma mimarisi görülür.
- Apsisli Yapı: Apsisli yapı denilmesinin sebebi üst kısmı tamamen yıkılan binanın dikdörtgen planlı inşa edilen apsis kuzey duvarının içinde yer almasından olduğu bilinir.
- Kale ve Surlar: Roma ve Bizans döneminde sur ile çevrildiği bilinir. Eğimli bir arazide kurulur. Kentin surları kalın duvarlarla desteklenir. Surları yüksek olduğundan kentin güvenli için önem arz eder.
- Su Yolları: Antik kent su ihtiyacını zorlu yollardan temin ediyordu. Su ihtiyacını yaklaşık olarak 25 kilometre uzaklıktaki Güney İlçesinin yakınında olan kaynaktan tedarik etmektedir. Arazi eğimli olduğu için tünel, künkler ve kemerler kullanılır.
- Nekropol: Kentin doğu ve güney bölümlerinde yer alır. Kentte çok fazla kaya mezarlıklar vardır. Mezarlıkların şeklinin podyumlu ve lahit tarzında olduğu söylenir.
