Laodikeia Antik Kenti

Laodikeia Antik Kenti: Ege bölgesinin ikinci büyük şehri konumunda olan Denizli’den yaklaşık olarak 6 km uzaklıkta yer almaktadır. Pamukkale’ye giden yol üzerindedir. Birçok medeniyetin ortak sınırlarını oluşturan Laodikeia Antik Kentinin kurucusu ikinci Antiokhos kabul edilir. Kurucusu olduğu bu kente kendi karısı Leodikeia’nın adını verir. Laos ve Dike sözcüklerinin Helen dilindeki karşılığının “halkın zaferi” Anlamına gelir. Leodikeia’nın anlamı ise “leodike yurdu” olarak tanımlanır.

Milattan önceki üçüncü yüzyıllara geçmeden çoğunlukla batı ve güneybatısında olmak üzere yapılan kazı sonuçlarında seramik ve çakmak taşı gibi önemli buluntulara rastlanır. Böylelikle kentin ilk yerleşme tercihlerinin su kaynağı etrafında olduğu anlaşılır. Lykos vadisinde ele geçirilen bazı kaplar orda ele geçirilen en erken zamanlı buluntular olarak geçer. Birçok antik medeniyetin kavşak noktası olması en önemli gelir kaynağının ticaret olduğunu gösterir. Bu ticaretler tekstil, mermer, canlı hayvan ticaretinden oluşur.

Milattan önceki üçüncü yüzyıllarda kral adına sikke basımı; mezar yazıtlarında geçen çarşı, tiyatro sözcükleri kentin ne kadar önemli olduğunu gösterir. Kentte farklı birçok inançların örneği görülse de hakim olan tek İnanç Zeus Laodikeus olduğu bilinir. Antik Kent Magnesia Savaşı ile Roma yönetimine geçer.

Anadolu’nun 7 kilisesinden birine sahip olmasıyla çok önemli bir dini merkez konumundadır. Milattan sonraki 4. yüzyıldan itibaren Kutsal Hac Merkezi olmasıyla Hristiyanlık için ayrı bir önem taşır. İncil’de adının geçmesi ve Laodikeia kilisesi adına vahiy gönderilmesi oraya duyulan ilgiyi kat ve kat arttırır ve yapı bir hac kilisesi özelliği taşır.

Laodikeia kentinin önem arz eden ve günümüze kadar ulaşan yapıları içinde; Anadolu’nun en Büyük stadyumu,2 tiyatrosu,4 hamam kompleksi, 5 agorası,5 Nymphaeumu,2 anıtsal giriş kapısı, tapınakları, prestijli evleri, kiliseleri ve ana caddeleri sayılır.

Kenti ziyaret etmek için pazartesi hariç haftanın diğer günleri ziyaret edebilirsiniz.09.00-17.00 saatleri arasında müze ziyaret edilmek için açık tutulur.

Laodikeia Antik Kenti İçindeki Yapılar

Suriye kapısı: Günümüzde yıkılmış durumda olduğu bilinir ama kentin modern giriş kapısının güneyinde kesilmiş traverten balıklarından elde edilen 3 kemerli girişi var olduğu bilinir.
Doğu hamamı: Suriye caddesinin kuzey tarafında bir tepe üzerinde yer alır. Roma imparatorluğu döneminde tarihlere geçtiği, bir merkezi hamam planı şeklinde olduğu bilinir. kesme traverten bloklarıyla tonoz ve kemer sistemiyle inşa edildiği bilinir.
Doğu Bizans Kapıları ve kuleleri: Suriye caddesi üzerinde bulunduğu bilinen etrafı sur duvarları ile çevrilir. Kapısının iki yanında bulunan sur duvarlarının önünde çıkıntılı olarak inşa edilen kare kuleler gelenlerin dikkatini çekmeyi başarır. kapının iki giriş-çıkış bölümü vardır. Birinci diğer yollara göre daha geniş olan atlı arabaların geçebileceği büyüklükte olduğundan onlar için kullanılır. İkinci bölümde ise çoğunlukla yayaların geçtiği bilinir.
Doğu Bizans Nymphaeum: Milattan sonra 5. Yüzyılın başlarında inşa edilen muazzam çeşmenin ölçüleri dıştan dışa 21.50×9.25 m ve içten içe 18.70×6.80 m şeklindedir. Doğu Bizans kapısının kuzey kulesiyle sur duvarlarına bitişik dikdörtgen şeklinde planlanır. Sur duvarlarının dışında yaşayanlar ve orayı ziyaret etmek için gelenler için su temin etmesiyle önemli bir uğrak yapı olduğu söylenir.
Suriye caddesi: Kent merkezin doğu yönünden Suriye kapısına kadar uzanan muhteşem ana cadde 900 metredir. Cadde üzerinde imparator Caracalla çeşmesi ve birçok cadde sıraları bulunur.
Merkezi Agora: Suriye caddesinin güney bölümünde üç tarafı portiklerle çevrilidir. planlamasında özenli dikdörtgen şekiller yer alır. Merkezi agora, kentin en gözde yerinde ticari ve sosyal yaşamın en önemli noktası olarak bilinir.
Merkezi Hamam: Merkezi agoranın güney yönünde yer alan yapının ölçüleri 89.60×57.60 metredir ve kapalı bir alandır. Lykos vadilerine özgü büyüleyici bir şekilde sıralı hamam şeklinde olduğu bilinir.
Merkezi Kilise: Yer radarının yaptığı ve dikkatli tarama sonucuyla tespit edilen Suriye caddesinin güney tarafında yer alır. Kilisenin dış ölçümleri 17.00×20.10 metre şeklindedir. Planı yapının birçok yerinde daha kullanılmış dikdörtgen seklinde yapılır. Burada yapılan kazı sonucunda ele geçirilen sikkelere göre önemli olan bu yapının milattan sonraki 4. Yüzyılın sonlarına doğru tarihlendirildiğini söylenir.
Laodikeia Kilisesi: Laodikeia Antik kentinde 2010 yılında yapılan kazı sonucunda tespit edilen Laodikeia kilisesi, Suriye caddesinden ayrılan ve kuzey tiyatrosuna ulaşan ara sokak üzerinde antik kentin kuzeydoğu bölümüne konumlandırılır. Sokaklarında birer adet çeşme vardır.
Hristiyanlık tarihinde daha önce hiç görülmemiş eşsiz bir plana sahip olan Laodikeia kilisesi 11 adet yarım daireye sahiptir bunların biri doğuya, beşi kuzeye ve beşi de güneye bakar. Kilisenin en önemli mekanı sayılan kutsal oda olarak bilinen Naos’tur. Bu mekana iki kapıdan girilir bir kapı kuzey bölümdeyken diğeri ise Güney bölümdedir. Bazilikal planlı olan kutsal oda üç koridordan oluşur. koridorlarda mozaik döşemeler ve geometrik yapılar bulunur. Kilise duvarlarının kaplamalarında mermer, süslemelerinde fresklerden kullanıldığı bilinir.
Hristiyanlık tarihinin en sağlam kalabilmiş en eski planlı mermer kaplamalı vaftiz havuzlarından birinin yer aldığı yapının en önemli mekanlarından biri olan vaftizhane odasıdır. Kilise milattan sonraki 494 yılında olan depremde hasarlar görse de tamir edilir ama bir sonraki depremde tamamen yıkılır. üst koruma çatısına sahip olan kiliseyi, ziyaretçiler cam gezi bantları üzerinden dolaşır ve bu ziyaretçilerde daha önce hiç görülmemiş bir etki yaratır.
Kiliseli Peristilli Ev: Kuzey tiyatrosunun Güneyinde bulunan tiyatroya bağlanan Tapınak, doğu sokağın kuzeybatı yönünün ucundaki son muhteşem yapıdır.
Propylonlar: Anıtsal geçiş olarak bilinir ve üç adet propylon yer alır. Birincisi Suriye caddesinin kuzey üzerinde ikincisi merkezi agoranın karşısında ve üçüncüsü de kuzey agoraya girişi sağlar.
Caracalla Nymphaeumu: Suriye caddesi ile güneye devam eden stadyum caddesinin kesiştiği noktada yer alan anıtsal çeşme, iki cepheli inşa edilir. Farklı planlamasıyla ziyaretçilerin dikkatini çekmeyi başarır. 3 havuzu bulunur. Biri köşede kare havuz ve onun iki yanında yarım daire birer havuz daha bulunur. İki katlı olan anıtsal çeşme, antik kenti ziyaret amaçlı gelen Caracalla’nın büyülenmesiyle çeşme onun şerefine yapılarak ona ithaf edilir.
Kuzey Tiyatrosu: Tamamen Lykos Vadisi’nin muhteşem manzarasına bakan yapı,milattan sonra 2. Yüzyılda inşa edilir. Yamacın oyulmasıyla inşa edilen yapı kuzeydoğuya bakar.
Batı Tiyatrosu: Helenistik döneme ait işlemler kullanılır. Doğal mermerin tamamen oyulmasıyla inşa edilir. Sahne binasının yükseklik ölçüsü 6 metredir.7 merdiven geçişiyle 19 oturma sırasına sahiptir.8000 kişilik oturma kapasitesine sahip olan tiyatro, gelen ziyaretçilere ev sahipliği yapar. Değişik şekildeki onarımlarla belli bir döneme kadar kullanılır restore çalışmaları hala devam etmektedir. Önümüzdeki bir kaç yıl içinde tamamlanması bekleniyor.
Stadyum: Ticaret başta olmak üzere birçok unsurla zenginleşen Antik kentte, anıtsal yapılar inşa edilir, spora ve kültüre büyük önem verildiği görülür. Yapının Uzunluğu 285 metredir genişliği ise 70 metredir. Kapasitesi Bin kişiye sahip olan önemli bir tesistir.
Su deposu: 4.70×7.10 ölçülerine sahiptir. Anıtsal çeşmenin su ihtiyacı bu yapının hemen arkasındaki kaynaktan çıkartılır.